Lianne leest | Anna Karenina #5 en #6

Als een boek al jaren ongelezen in je kast staat en een aantal boekenbloggers opperen om het samen te lezen. Dan kun je niet achterblijven, toch? Daarom doe ik mee aan #wijlezenanna en ga ik eindelijk in deze klassieker van Lev Tolstoj duiken. In deze blog bespreek ik het vijfde en het zesde deel.

Let op: deze blog bevat spoilers over het vijfde en zesde deel van Anna Karenina.

 
Het lukte me niet echt om tijdens de drukste periode van het jaar ruimte in mijn hoofd te maken voor Anna Karenina. Nu de drukte voorbij is, ben ik als een speer door deel vijf en zes gevlogen en eindelijk weer bij.

Ik geniet nog steeds van dit boek. Er zitten soms wat uitgebreide stukken in over politiek, landbouw en het werkende leven van de mannen en die interesseren me niet erg, maar vooral de stukken over Anna blijven fascineren. Ik ben benieuwd hoe het verhaal af gaat lopen; ik vrees een beetje voor Anna.

Deel vijf begint met een bruiloft. Heel interessant om te zien wat de gebruiken in die tijd waren. En arme Levin, die continu zo ontzettend zenuwachtig en onzeker is. Kitty is ontzettend lief en geduldig met hem. Ze lijken een perfect koppel.

"Levin glanced at Kitty and thought he had never seen her like that before, so enchanting with the new light of happiness irradiating her face."

Ik had verwacht dat dit gedeelte, gezien de uitgebreide beschrijvingen van Tolstoj, wat langer zou zijn, maar het was verrassend snel voorbij.

We schakelen over naar Anna en Vronsky die met baby Anna op reis zijn. Anna had voor zichzelf besloten dat ze moet lijden, maar tot haar eigen verbazing voelde ze het lijden niet. Dat komt vooral doordat ze omgeven worden door mensen die, in ieder geval, ogenschijnlijk begrip hebben voor hun situatie. Vronsky doet alles voor Anna, maar verveelt zich. Reizen als koppel is toch anders dan reizen als vrijgezel. Er volgt een lange scene over een kunstenaar die een portret van Anna maakt. Niet het meest interessante stuk.

Het getrouwde leven is voor Levin niet direct wat hij ervan verwacht had. Tolstoj beschrijft dit wederom met een prachtige metafoor.

"He was happy, but having embarked on family life he saw at every step that it was not at all what he had anticipated. At every step he took he felt as a man would feel who, after admiring the smooth happy motion of a little boat upon the water, had himself got into the boat. He found that besides siting quietly without rocking he had to keep a lookout, not for a moment forget where he was going, or that there was water under his feet, and that he had to row, although it hurt his unaccostumed hands; in short that it only looked easy, but to do it, though very delightful, was very difficult. 

Levin heeft vooral onbegrip over de dingen waar Kitty zich druk om maakt. Zo snapt hij bijvoorbeeld zodra het slecht gaat met zijn broer Nicholas niet waarom Kitty met hem mee wil gaan en ziet dat als irritante bemoeienis van haar kant. En dat terwijl Kitty hem en zijn broer alleen wil ondersteunen. Zodra Levin ziet hoe liefdevol Kitty zijn broer ondersteunt, verandert zijn beeld van zijn vrouw weer.

Dat gebeurt in de rest van dit deel en deel zes nog regelmatig. Er zijn veel misverstanden tussen het stel. Levin ziet dingen die er niet zijn, Kitty reageert onhandig waardoor Levin's illusies bevestigd worden. Op een gegeven moment wilde ik Levin bijna door elkaar schudden om hem duidelijk te maken dat hij niet zo jaloers en onzeker moet zijn. Maar wat er ook gebeurt, na verloop van tijd zijn de twee altijd weer verliefd en gelukkig met elkaar. Gelukkig maar, want Kitty is in verwachting van hun eerste kindje.

Karenin zit in de knoop met zichzelf. We krijgen eindelijk een beetje meer informatie over het verleden van deze mysterieuze en starre man, waardoor ik wat meer begrip kreeg voor de manier waarop hij reageert op bepaalde dingen. Even wekte Tolstoj daar een sprankje sympathie bij me op.  Ondertussen ziet Lydia, een van de invloedrijke dames in de sociale kringen, haar kans schoon en trekt bij Karenin in om 'hem te helpen', bijvoorbeeld bij de opvoeding van zijn kind. Stiekem is ze verliefd op de man en wil ze niets liever dan een grotere wig tussen hem en Anna drijven.

Zo weet Lydia bijna te voorkomen dat Anna, die weer terug is van haar reis, haar zoon Serezha ziet. Karenin en zij hebben het kind geprobeerd wijs te maken dat zijn moeder dood is, maar hij gelooft dat niet en wordt later in dat vermoeden bevestigd door zijn nurse. Anna sluipt stiekem het huis van haar man in en wordt even herenigd met haar zoon. Dit is een ontzettend aandoenlijk gedeelte. De liefde tussen die twee is zo ontzettend groot. Ze begrijpen elkaar bijna zonder woorden, terwijl tussen Serezha en zijn vader voor onbegrip bestaat.

Anna is door al het gedoe niet meer welkom in de society. Vronsky probeert te voorkomen dat ze naar het theater gaat en zich blootstelt aan iedereen uit de hoge klassen, maar Anna, eigenwijs als ze is, gaat toch. Er ontstaat een pijnlijke situatie waarbij een dame tegen Anna uitvalt en niemand meer aandacht heeft voor het theaterstuk. De relatie tussen Anna en Vronsky staat onder druk.

In deel vijf is het volle bak in huize Levin, wordt er een mislukte poging tot koppelen gedaan (waarbij kennelijk meteen een aanzoek wordt verwacht) en is Levin jaloers. Er wordt gejaagd, gediscussieerd over huwelijken en vreemdgaan en we krijgen zelfs een nieuwe, unieke point-of-view, namelijk vanuit een hond. De jachttaferelen vond ik wat minder interessant, maar gelukkig zijn daar nog Tolstoj's prachtige natuurbeschrijvingen:

"The path led him straight to the marsh, which was recognizable by the mist rising from it, thicker at one spot and thinner at another, so that the sedge and willow bushes looked like islets swaying in the mist."

Levin's jaloezie wordt zo erg dat hij de betreffende gast wegstuurt uit zijn huis. Die gast zien we later weer terug bij Anna, waar Dolly ook naartoe gegaan is. Ik vond overigens Dolly's gedachtegangen tijdens het reizen erg interessant. Ze heeft eindelijk wat tijd voor zichzelf en vergelijkt haar situatie met die van Anna. Ze houdt zielsveel van haar kinderen, maar het wordt haar allemaal wat teveel. De druk van al die zwangerschappen, de kinderen die ze verloren heeft, het opvoeden en de twijfels of haar kinderen wel goed opgroeien. Ze trekt op een gegeven moment wel weer bij, maar ik vond deze twijfels op de een of andere manier wel relativerend.

Ze Vronsky vraagt aan Dolly om tussen hem en zijn vrouw te bemiddelen, omdat Anna niet van Karenin wil scheiden. Hij kan het niet verdragen dat zijn kind onder deze omstandigheden niet zijn naam kan dragen en dat een eventuele toekomstige zoon dus ook nooit zijn erfgenaam kan zijn. Anna wil niet scheiden, omdat ze bang is dat ze haar zoon nooit meer kan zien, vooral nu Lydia een flinke vinger in de pap heeft.

Na een uitgebreid relaas over politiek en verkiezingen eindigt deel zes met een onzekere Anna die bang is dat Vronsky haar zal verlaten. Vooral nu hij zijn leven weer op orde aan het brengen is en veel van huis weg is. De enige manier die Anna ziet om te voorkomen dat ze in de steek gelaten wordt, is dat ze Karenin toch om een scheiding vraagt. Ik ben heel benieuwd of Karenin daarmee akkoord gaat en of Anna hier nu echt gelukkig van gaat worden...